San Pedro perdeu as chaves na festa
O pasado mércores 28 entramos no barrio de San Pedro como quen non quere a cousa, comentando por vixésima vez que que cona lle pasou ao Mercromina, cando á altura da calzada de San Pedro alguén nos fixo acenos dende o antigo Mosquito cun sutil: "vide, vide sen medo, achegádevos". E fomos, claro, porque andabamos buscando algo para beber e aquel zumbido que nos chamaba podía procurárnolo. Pero alí non había licor de herbas, nin birras, só camisetas e programas que non podían ser consumidos. O Mosquito facía agora de base de operacións da organización das festas de San Pedro, que comezaran o día anterior. Cando xa estabamos ben informadas de todo canto ía acontecer durante as festas, marchamos a tomarlle unha ao Pampín antes de comezar o percorrido marcado.
En menos de dez minutos actuaban Aldaolado aí ao lado no Matadoiro así que alá fomos, de cabeza, a escoitar os seus grandes éxitos e algún máis. Coa Casa do Matadoiro petada até as bandeirolas, fomos testemuña dun recital de poesía e música que nos fixo rir como nenas sentadas no chan. Non precisamos máis para quedar enganchadas a ese feitizo que ten o barrio cando está en festas. O xoves anunciaba foliada na praza do 8 de marzo, a mesma de onde María Lado tivo que ser rescatada por unha veciña das farpas do sono etílico ofrecéndolle cambiar o banco da plaza polo seu sofá. Historias como esta sucédense porque, non nos imos engañar, o verdadeiro picheleirismo atópase nas xentes de San Pedro e non no Obradoiro. A esencia da cidade amósase esplendorosa nos barrios que saben manterse seus. A amabilidade que se respiraba ao comezo da noite de foliada faime agora escribir estar verbas foráneas, que saen con todo o respeto mais sen pizca algunha de obxectividade.
O pandeiro chamaba a filas, a pandeireta erguía as cabezas, o redobre tambolireiro electrizaba as pernas, a gaita pulía dos brazos e o acordeón e o clarinete, como sempre, facían de mestres espirituais. Os Airiños da Freba de Lugo e Os Viqueiras de Ordes chegaban a Compostela para arrancarnos a bailar a todas, dende principiantes a profesionais pasando polas que non temos nin idea de puntos pero polo menos conseguimos xirar o corpo a tempo. Detráis de cada foliada hai alguén que marcha cos dentes largos; quizabes pasen semanas até que decida apuntarse a baile tradicional, pero esa impotencia de non saber como participar da festa queda gravada a lume entre as costelas.
Despois está a xente que non baila pero que sabe tocar coma se non existise un mañá. Cos Zurrumalla sábese cando comeza a festa pero non cando remata, ou como remata. Nótase nas súas caras o pracer de estar xuntos, de tocar xuntos, e iso contamina todo. As penas non se afogaron no Sar aquela noite; quedaron no chan da praza, esmagadas entre os pés de quen bailaba, as goteiras de cervexa que saltaban dos vasos e os parauguetazos de Luz Fandiño. E a foliada rematou e aínda quedou xente a bailar ao son das pandeiretas, como negándose a abandonar a rúa para meterse no Tarasca ou no Avante. Cousa completamente comprensible, que todo hai que dicilo.
As cabezas máis asentadas retiráronse cedo, o día seguinte esperábanos con outra ración de cervexa e empanada. A praza do 8 de marzo desleixábase da foliada para recibir a benquerida Noite do Lastro, que este ano reunía a Atrás Tigre, Rebeliom do Inframundo e Zënzar. E aquí é onde San Pedro nos fixo pensar. A organización conseguiu que se xuntasen riba do escenario tres mundos que pouco ou nada teñen que ver. Atrás Tigre son presente e futuro da escena musical galega tripulando un dos barcos desa flota do novo pop que cada vez se fai máis grande. Parecen cantar a unha xeración que observa o paso do tempo dunha maneira tranquila, acompañando cun ritmo pausado o apatismo de vivir nunha sociedade que non se entende. O teclado eleva as preocupacións a un nivel no que a mente deixa de sentilas mentres que o corpo, nun subsolo de guitarra, continúa a moverse. Na praza do 8 de marzo habería quen precisase o deixarse levar por unha sensación tan xeneralizada como é a amargura ante a contemplación do paso do tempo e dese constante pasado que acude a meterlle o dedo no ollo ao presente. A parte emocional do público vese influenciada maioritariamente por unha especie de linguaxe musical sen necesidade de comprensión textual; no pop ecléctico de Atrás Tigre a letra non ten que ter un sentido que sexa por todas comprensible.
Pola contra, as sombras dos rapaces de Rebeliom do Inframundo proxectadas contra os edificios de enfrente alzábannos as mans para indicarnos que estaban alí para lanzar unha mensaxe. Tras cada verso deixaban claro que tampouco eles soportan esta nosa sociedade; pero para enfrontala precisaban berrarlle, berrarlle mil veces "LUME!". Enterraron as inxustizas naquela mesma praza con palazos dun discurso direto e visceral. Rebeliom do Inframundo son tres rapeiros e un mestre dos pratos que se converten no escenario en pura maquinaria electrónica, funcionando á perfección na súa cadea de montaxe. Con eles encendéronse as entrañas de todas as alí presentes. Letras potentes e bases traballadas conseguiron que a conexión entre banda e público elevase a festa a outro nivel.
Os de Rebeliom pasáronlle un relevo ardendo a Zënzar. Naquel mesmo momento non me gustaría ter sido parte do grupo pois súa era a responsabilidade de manter a atmósfera da festa, cos scratches e os pratos aínda dando voltas nas cabezas de moitas. O nivel de alcol en público xa era bastante alto e a hora da actuación tampouco xogaba ao seu favor. Pero aínda así, que sei eu, Zënzar son Zënzar. Os padriños do rock bravú e o punk rock feito en galego nunca defraudan. Quédome coa alegría compartida de estar escoitando nas festas de San Pedro algúns dos temas dos que nos namoramos fai xa algún tempo. Eles son, indiscutiblemente, salvadores do rock e das verbas; músicos combativos de a pé; defensores das cousas miúdas que nos fan ser o que somos.
O sábado o barrio de San Pedro suaba vida por cada taberna. Os bares sacaron as mesas á rúa e a festa, entre orquestra e verbena, xa non se podía conter. Iso si, se querías ir ao ritmo do ambiente máis che valía ter estado a pé do canón desde a sesión vermut, porque se che daba por sair da casa só a partires das 20h ías ver que a troula andaba por Neptuno e ti aínda estabas a tres cañas de Venus.
O domingo, o barrio viaxou no tempo e os que non estaban mortos coa resaca viron baixar desde o Cruceiro a deceas de galegos vestidos coas súas roupas de festa, bailando muiñeiras ao son da foliada, ata invadiren a praza do 8 de marzo. Seguiron danzando até Belvís, onde se montou a Romería e as gaitas liábanse unhas con outras nunha relación aberta coas pandeiretas, e os pequenos brincaban uniformados coas minicamisetas oficiais das festas, e as persoas domingueiras (as que non son moi do Maycar) partillaron polbo e procuraron sombra.
O curioso das festas de barrio e das romerías é que ben podía ser 1974 como 2017, porque hai cousas das xentes que nunca cambian. Será grazas á nosa música, á nosa lingua ou ao barrio de San Pedro.
