Irmandiñas en pé de festa!
Era un sábado con xenio e nós estabamos de resaca. A música é unha das paixóns que nos fixo percorrer quilómetros durante anos. Esta vez a festa estaba a escasos metros da nosa casa. Estabamos cansas, falabamos con desazo, pero sentiámonos deseosas de verbena. Á unha do mediodía quentaba o sol e nós queriamos ledicia. Durante aquel día buscabamos esquecer as influenzas que nos converteran nesas cousas doentes que somos. A iniciativa da Verbena das Irmandiñas plantexaba a súa reivindicación de maneira clara: crear un espazo de encontro e difusión das formacións musicais constituidas fundamentalmente por mulleres.
Oîma abreu a verbena sen Antía Ameixeiras ao violino pero cunha María G. Blanco que tivo moito de milagre para Olalla e Martiño. Coa súa mistura de música tradicional galega e europea espertaron as ganas de bailar de moitas das presentes. Está claro que cada vez será máis común ver o nome de Oîma rulando por carteis, porque talento non lles falta. O seu video de “Círculo de Preguiza” é un fermoso canto ao agro. Botádelle un ollo porque xudías, berzas e maínzo serven de nexo para traer os sachos ao escenario.
As culpables de facernos pedir outras tres cervexas foron as compañeiras de Sacha na Horta. E cando hai arte, humor, desvergonza, enerxía e bo ambiente de por medio, a nós vólanos a tapa da cabeza e as verbas quedan tremendo nunha esquina do cerebro, espidas e medorentas. O sábado presentaban a Lucía Fernández como nova guitarrista; o perpetuo sorriso desta muller durante todo o concerto é perfecta mostra e resumo do alí vivido. Sacha son pura e auténtica festa. Tras cada concerto lamento non estar na casa axudando a plantar o que demo queira que esté en tempada. Cebolo, whatever.
Na praza o ambiente estaba tomado polo cambio climático, os bocatas servidos, a fideuá de camiño, e nós con ganas de durmir a sesta. Ás sete estabamos de volta con mellor cara e forzas renovadas. Despois da pausa había que seguir espallando as sementes de voces de muller.
A percusión foi o inicio da música popular, e o cemento que uniu o canto e o baile. As Habelas Hainas son unha homenaxe á esencia máis pura da nosa música. Acordeón, gaita, pandeiro, caixón, tamboril, bombo ou pandeireta son algúns dos instrumentos que estas mulleres miman e dominan cunha versatilidade admirable. Vestidas de branco e con frores amarelas na cabeza trouxeron o espírito dos maios dende San Pedro e inundárono todo de frescura.
A orixinalidade da súa inquedanza musical fíxonos sentir nunha especie de Woodstock primaveral, tradicional e senlleiro. Un dos temas foi adicado á poeta universal Luz Fandiño, que como unha matriarca atendía emocionada ao concerto sentada nunha cadeira no medio da praza. A ovación que comezou ao escoitar o seu nome é mostra de que todas queremos ser coma Luz algún día. Os nosos poros transpiraban matria mentres o sol ía desaparecendo tralas casas da rúa da Acibechería.
Chegaba a noite e a verbena estaba preparada para Thetetas Van. Un final acertado para unha festa que ninguén desexaba rematar. Nun momento dado todas fomos cativas inflando globos de cores e tirándoos ao aire, xogando falcatrueiras coa emoción nos ollos.
Hai un ton que provén da voz humana polo cal se pode recoñecer o verdadeiro esgotamento. Aparece cando unha tenta en corpo e alma abrirse paso por unha obstaculizada vía de pensamento. De súpeto atópase incapaz de seguir participando da masa. Algo do propio interior a detén. Prodúcese unha explosión diminuta. Estoupa en verbas e fala. Pequenas correntes marxinais da súa natureza que unha non sabía que estaban alí corren ceibes e exprésanse. E así foi como o sábado en Cervantes todo se tornou eléctrico. Dende o escenario forzas berraban e alzaban os brazos para formar coas mans poderosos triángulos. A enerxía que brotaba da voz das irmandiñas saltou do escenario e paseou dun lado a outro da praza.
Querían correr e berrar. Por un anaco, por unhas horas, só querían ser follas flotando no vento sobre a lousa laranxa. E todas tiñamos o mesmo desexo: ceibarnos.
As vidas da xente son como árbores nun monte. Moitas delas están a ser abafadas por eucaliptos. Eucaliptos que son vellos pensamentos e crenzas sementados polos mortos. Pero iso que nos abafa pódese cambiar. Non precisamos demandarlles nada a festivais xa formados. O que pasou o sábado foi un feito. Oîma, Sacha na Horta, Habelas Hainas, Thetetas Van e a Asociación Cultural e Musical Cunajazz montáronse un festivalazo.
Longa vida á Verbena das Irmandiñas.
Longa vida a todos os festivais cunha presenza normalizada
de mulleres no escenario.
Rapazas, estamos en pé de festa!
